Wiek przedszkolny charakteryzuje się dużym skokiem intelektualnym w rozwoju dziecka i jest najlepszym okresem do wprowadzenia elementów edukacji regionalnej, która powinna być kontynuowana w późniejszej nauce. Dzieci wychowane w potrzebie kontaktu z kulturą i sztuką, nauczone prokulturowego myślenia, w okresie dojrzałym będą potrafiły zachować własną tożsamość, szanować ją i pielęgnować, a poprzez własny rozwój wzbogacić i przekazać następnym pokoleniom.
Te przemyślenia skłoniły mnie do napisania programu edukacji regionalnej „Moja Mała Ojczyzna. Ponieważ program został zatwierdzony na Radzie Pedagogicznej do pracy w przedszkolu, po roku pracy chciałam sprawdzić jak oceniają go osoby wykorzystujące go w działaniach edukacyjnych – czyli nauczycielki placówki. Badaniem objęłam 7 nauczycielek. Wyniki ankiety dla nauczycieli.
Na pytanie:
1. Czy znasz program z zakresu edukacji regionalnej „Moja Mała Ojczyzna”?
100% osób dało odpowiedź -tak
2. Czy wykorzystujesz w swojej pracy wyżej wymieniony program?
100% osób dało odpowiedź -tak
3. Czy proponowane w programie cele i treści uważasz za trafne i dobrze dobrane?
100% osób dało odpowiedź -tak
4. Czy uważasz, że program:
• Zawiera wszystkie treści z zakresu edukacji regionalnej. • Powinien zostać wzbogacony o treści. • Nie mam zdania 100% nauczycieli uważa, że zawiera wszystkie treści zakresu edukacji regionalnej.
Wnioski:
Wynika z tego, że nauczyciele znają program z zakresu edukacji regionalnej „Moja Mała Ojczyzna” i wykorzystują go w swojej pracy. Uważają, że cele i treści zostały dobrze dobrane oraz, że obejmuje on wszystkie treści z zakresu edukacji regionalnej.
Doskonałym przewodnikiem dla nauczycieli do prowadzenia zajęć związanych z regionalną tradycją kulturową były ludowe obrzędy, doroczne zwyczaje, uroczystości przedszkolne. W przedszkolu odbyły się uroczystości; „Andrzejki”, „Jasełka”, „Bal karnawałowy”, „Powitanie wiosny”, „Dzień Babci”, „Dzień Matki”.
Poznawanie najbliższego otoczenia byłoby niemożliwe bez spacerów i wycieczek. Odbyliśmy wycieczki i spotkania: • spacery po najbliższej okolicy, • spacer alejami, • wycieczka na cmentarz, • wycieczki do urzędów i zakładów usługowych, • spotkania z pracownikami różnych zawodów. Ważnym etapem w realizacji treści z edukacji regionalnej były cykliczne wyprawy do muzeum. Nasze przedszkolaki oglądały wystawy- „Rzemiosło częstochowskie”, „Opowieść o chlebie”, prezentacje multimedialną- „Ogólnopolska wycinanka ludowa”. Kustoszki prowadziły z dziećmi zajęcia w oparciu o wybrane eksponaty- „Święta Bożego narodzenia w tradycji ludowej” i „Częstochowa i okolice w baśniach, podaniach i legendach”, pod ich kierunkiem dzieci wykonywały różnorodne prace plastyczne. Były to aktywne i twórcze spotkania z tradycją i kulturą. Zagadnienia z regionalizmu niezwykle bogate w treści stały się przedmiotem różnorodnej aktywności plastycznej. Uczestniczyliśmy w konkursach plastycznych, organizowaliśmy wystawki prac dla rodziców na szatni. Wyjścia nauczyły dzieci właściwych zachowań w miejscach publicznych, środkach lokomocji i kulturalnego obcowania ze sztuką. Aby usystematyzować poznane wiadomości urządziłam w sali dzieci 5-6 letnich kącik regionalny. Oprócz zdjęć, ilustracji związanych z regionem dzięki pomocy rodziców zgromadziliśmy przedmioty codziennego użytku sprzed lat. Kącik ten odwiedzały wszystkie dzieci z przedszkola.
Realizując program wykorzystywałyśmy naturalne zainteresowanie dzieci tym co odległe, nieznane tajemnicze, czyli legendami, podaniami, opowiadaniami o życiu ludzi w dawnych czasach i obecnych na terenie miasta i okolic. Chcąc sprawdzić czy ta metoda odniosła skutek, przeprowadziłam ankietę ewaluacyjna wśród 30 dzieci losowo wybranych z grup średniaków i starszaków ponieważ w tym roku oni w całości realizowali treści zawarte w programie, a dzieciom młodszym nauczyciele dobierali wynikające z treści zadania na miarę ich możliwości.
Zadaniem dzieci było wstawienie odpowiedniego znaczka przy pytaniu.
1. Czy lubisz zajęcia o rodzinnym mieście ? 2. Czy ciekawią Cię spotykania z babciami i tajemnice muzeum ? 3. Czy dzięki zajęciom więcej wiesz o swoim regionie? 4. Czy chciałbyś uczestniczyć w takich zajęciach w następnym roku ?
Wyniki ankiety dla dzieci.
Pytanie tak nie
1 30 - 2 30 - 3 29 1 4 29 1
Ankieta ewaluacyjna dotycząca prowadzenia zajęć wykazała, że dzieci lubią zajęcia o rodzinnym mieście i ciekawią je spotkania z babciami i tajemnice muzeum-100% dzieci wstawiło znaczek- tak przy pytaniu 1 i 2. 99% dzieci wstawiło znaczek tak przy pytaniach 3 i 4 , iż dzięki zajęciom wie więcej o swoim regionie i chciałoby w takich zajęciach uczestniczyć w następnym roku.
Opinie dzieci pokryły się z opiniami rodziców, którzy również wypełnili ankietę.
Wyniki ankiety dla rodziców
Ankietę przeprowadzono wśród 22 rodziców dzieci 5-6 letnich.
Na pytanie: 1. Czy wiecie państwo, że w grupie Waszych dzieci realizowany jest program edukacji regionalnej „ Moja mała Ojczyzna” ? Udzielono odpowiedzi: • Tak - 20 osób • Nie- 2 osoby 2. Czy uważacie państwo, że dzieci w wieku przedszkolnym są za małe na realizowanie tych treści? Udzielono odpowiedzi: • Tak - 1 osoba • Nie- 21 osób
3. Czy dzieci chętnie opowiadają o wycieczkach do muzeum i pobliskich miejsc? Udzielono odpowiedzi: • Tak - 22 osoby • Nie- 0 4.Czy według Państwa dzięki realizacji tego programu dzieci posiadają większe wiadomości o swoim regionie? Udzielono odpowiedzi: • Tak - 22 osoby • Nie- 0 5 .Czy kierunek dotychczasowej pracy nad rozwijaniem zainteresowań najbliższym regionem powinien być kontynuowany? Udzielono odpowiedzi: • Tak - 22 osoby • Nie- 0
6.Jak ocenia Pani (Pan) pracę nauczyciela nad rozwijaniem patriotyzmu lokalnego w tej grupie? Udzielono odpowiedzi: • dobrze - 21 • źle - 0 • inne- 1
Odpowiedź na pytanie 6 Ilość osób dobrze 21 źle 0 inne 1
Wnioski:
Z ankiety wynika , iż prawie wszyscy rodzice wiedzą , że w grupie realizowany jest program z zakresu edukacji regionalnej „Moja Mała Ojczyzna”. Uważają oni , że dzieci nie są za małe na realizowanie takich treści. Dzieci wszystkim rodzicom chętnie opowiadają o wycieczkach do muzeum i pobliskich miejsc . Rodzice dostrzegli , że dzięki realizacji tego programu dzieci posiadają większe wiadomości na ten temat i uważają iż kierunek tych działań powinien być kontynuowany. 21 rodziców dobrze ocenia pracę nauczyciela w tym kierunku, jedynie jedni nie mieli zdania na ten temat.
Podsumowując rok pracy w oparciu o program regionalny , stwierdzam , że zajęcia z tej dziedziny cieszyły się dużym zainteresowaniem dzieci, rozbudzały ich aktywność twórczą i poznawczą. Wiele radości sprawiło im pieczenie pierników, nauka tańców średniowiecznych rycerzy, poznawanie „przerażających” legend, wycieczki. Dużo satysfakcji sprawiły im przygotowane prezentacje- „Śladami przeszłości”- w oparciu o eksponaty z kącika regionalnego, „Powitanie wiosny”- prezentacja obrzędów związanych z tym zwyczajem. Dzięki realizacji dzieci zdobyły nie tylko nowe wiadomości, umiejętności, ale udało się je zainteresować najbliższym środowiskiem – ich “ Małą Ojczyzną” i rozwijać ich tożsamość lokalną i narodową. Do realizacji programu włączyli się również rodzice. Brali udział w spotkaniach wycieczkach, gromadzeniu eksponatów i przeżywali twórcze prezentacje swoich dzieci.
Opracowała Małgorzata Duda |